คนท้องเต้านมจะมีการเปลี่ยนแปลงยังไงบ้าง

เมื่อผู้หญิงเราเริ่มตั้งครรภ์มีสัญญาณความเปลี่ยนแปลงของร่างกายหลายอย่างเกิดขึ้น ทั้งที่สังเกตได้อย่างชัดเจนและการเปลี่ยนแปลงที่ค่อยเป็นค่อยไปซึ่งคุณแม่ตั้งครรภ์อาจมาสังเกตได้ในภายหลัง เต้านมมีความเปลี่ยนแปลงที่คุณแม่จะเห็นได้อย่างชัดเจนตั้งแต่ในช่วง 1-3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ สิ่งแรกที่คุณแม่เริ่มตั้งครรภ์จะเห็นได้อย่างชัดเจนในการเปลี่ยนแปลงไปของเต้านมก็คือขนาดของหัวนมจะขยายใหญ่ขึ้น ลานนมจะกว้างและมีสีคล้ำมากกว่าปกติก่อนตั้งครรภ์ค่ะ หลังจากนั้นขนาดของเต้านมจะขยายและเต่งตึงขึ้นเรื่อย ๆ เป็นผลมาจากต่อมผลิตน้ำนมที่อยู่ภายในเต้านมเริ่มได้รับการกระตุ้นจากฮอร์โมนให้ขยายพองฟูเพื่อเตรียมพร้อมในการผลิตน้ำนมต่อไป ตั้งแต่ช่วงเดือนแรกของการตั้งครรภ์คุณแม่จะรู้สึกได้ว่าเต้านมจะมีความรู้สึกไวต่อสัมผัสมากกว่าตอนยังไม่ตั้งครรภ์ ตรงบริเวณลานนมจะมีเม็ดเล็ก ๆ ผุดโตขึ้นคล้ายเม็ดสิวเล็ก ๆ โดยรอบเป็นต่อมที่ขับน้ำมันออกมาตามธรรมชาติให้ความชุ่มชื่นเตรียมพร้อมสำหรับเวลาที่ลูกน้อยดูดนมจากเต้า เต้านมและหัวนมจะมีความยืดหยุ่นจากน้ำมันที่ขับจากต่อมนี้นั่นเองค่ะ

แม้ว่าเต้านมจะมีความเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ช่วงแรกที่ตั้งครรภ์ คุณแม่อาจจะมีความรู้สึกคัดเต้านมเป็นระยะและขนาดเต้านมขยายใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ ก็จริง แต่ขนาดของเต้านมใหญ่มากหรือไม่นั้นไม่ได้เป็นสิ่งที่แสดงถึงว่าคุณแม่ท่านนั้นจะมีน้ำนมมากหรือน้อยนะคะ ขนาดเต้านมใหญ่นั้นบ่งบอกเพียงว่ามีพื้นที่ในการรับน้ำนมได้มากและมีไขมันบริเวณเต้านมมากกว่า แต่ความสามารถของต่อมผลิตน้ำนมมากหรือน้อยไม่ได้ขึ้นอยู่กับขนาดของเต้านมค่ะ ต่อมผลิตน้ำนมภายในเต้านมจะเริ่มผลิตน้ำนมในช่วงสัปดาห์ที่ 16 หรือ ปลายเดือนที่ 4 ของการตั้งครรภ์ และเป็นการผลิตน้ำนมสะสมเอาไว้ต่อเนื่องตลอดช่วงการตั้งครรภ์ของคุณแม่ ยิ่งใกล้เวลาคลอดมากขึ้นก็จะเห็นเส้นเลือดที่ชัดเจนขึ้นบริเวณเต้านมของคุณแม่บางท่าน เพราะมีเลือดมาหล่อเลี้ยงบริเวณเต้ามากขึ้นรวมถึงตรงลานนมตุ่มจะยิ่งขยายชัดและยืดหยุ่นขึ้น ลักษณะของหัวนมจะพุ่งชี้มากยิ่งขึ้นอย่างชัดเจน อาจจะมีหัวน้ำนมหรือที่เรียกว่า Colostrums คุณแม่ก็ไม่ต้องวิตกกังวลแต่อย่างใดนะคะ เพราะการที่มีหัวน้ำนมไหลออกมาแสดงว่าภายในเต้านมมีการผลิตน้ำนมเป็นปกติดี เมื่อถึงช่วงเวลาคลอดและลูกน้อยได้คลอดออกมาแล้ว ฮอร์โมนที่ไมเร่งให้เกิดการผลิตน้ำนมจะหยุดลง ทำให้การผลิตน้ำนมหยุดลงด้วย คุณแม่หลายท่านจึงพบกับปัญหาน้ำนมน้อยหรือเต้านมไม่ผลิตน้ำนมเท่าที่ควร วิธีที่จะทำให้เต้านมกลับมาผลิตน้ำนมและต่อมผลิตน้ำนมทำงานเป็นปกตินั้นง่ายนิดเดียวค่ะ คือจะต้องให้ลูกน้อยดูดเต้านมบ่อย ๆ ถึงแม้ว่าจะมีน้ำนมออกมาน้อยหรือแทบไม่มีก็ต้องให้ลูกน้อยดูดนมจากเต้า เพราะจะทำให้มีการผลิตน้ำนมกลับมาปกติค่ะ หลังการคลอดใหม่ ๆ คุณแม่จะมีความรู้สึกคัดและตึงที่เต้านมมากเป็นพิเศษในวันที่ 4 ของการคลอดเป็นต้นไปจนกระทั่งถึง 3 เดือนหลังการคลอด อาการคัดนมจะน้อยลงและหมดไป แต่การให้ลูกน้อยได้ดูดนมจากเต้านมจะกระตุ้นให้คุณแม่ยังคงมีน้ำนมอยู่เรื่อย ๆ ค่ะ

เรื่องที่น่าสนใจ

การดูแลเต้านมของคุณแม่ตั้งแต่ตอนช่วงเริ่มตั้งครรภ์นั้น ในช่วงเริ่มแรกก็ไม่มีสิ่งใดต้องดูแลเป็นพิเศษนัก เป็นการอาบน้ำตามปกติก็เพียงพอค่ะ การทาครีมเพื่อป้องกันการแตกลาย หรือเพื่อให้ผิวบริเวณเต้านมชุ่มชื่นไม่แตกแห้งนั้นคุณแม่สามารถทำได้ไม่มีข้อห้ามใด ๆ ค่ะ แต่ควรระวังไม่ทาครีมใด ๆ ในบริเวณหัวนมและลานนมนะคะ เพราะอาจจะทำให้เกิดการอุดตันของหัวนมและน้ำนมไหลออกมาได้ยากได้ค่ะ ยิ่งในช่วงหลังคลอดที่ลูกน้อยดูดนมจากเต้าคุณแม่ควรเช็ดทำความสะอาดหัวนมและเต้านมให้สะอาดโดยเฉพาะอย่าให้มีครีมหลงเหลือติดอยู่ การเช็ด๔ุบริเวณหัวนมต้องเบามือเพราะอาจจะทำให้เป็นแผลได้ ทั้งหมดนี้คือความเปลี่ยนแปลงของเต้านมของคุณแม่และการดูแลเต้านมที่สามารถทำได้ง่าย ๆ ค่ะ